Atualità
Materiai nueves per l’alfabetisazion te de plu rujenedes tla scoles ladines
USP – Tla prima tlasses dla scoles elementeres puderal d’autonn unì adurvà materiai nueves per nsenië la rujenedes. Per la situazion spezifica dla scoles ladines iel unì anjenià materiai che vede bën cun de plu rujenedes. L’abineda de materiai “Alfabetier” ie unida prejenteda (NCUEI) ai 13 de juni a San Martin de Tor. – Duman ai 14 de juni unirala (dala 14.30) prejenteda tla scola elementera a Urtijëi.
I sculeies ti luesc ladins crësc su cun de plu rujenedes te familia y tla cumenanza. Te scola ie nsci debujen de n’alfabetisazion sistematica nia me te una rujeneda, ma te de plu rujenedes tl medemo mumënt. Sun la basa de materiai y esperienzes che i nsenianc à fat ti ani passei à l Servisc de Inovazion y cunsulënza dl Depratimënt Educazion ladina laurà ora na lingia de materiai per mparé de plu rujenedes. I materiai se adateda a mparé a scrì y liejer tla rujeneda dl’oma y tl’autra rujenedes tl medemo mumënt.
Pra la prejentazion à l assessëur provinziel ladin metù a cuer la mpurtanza de vester davierc y nia se temëi da d’autra cultures. “L mparé de de plu rujenedes, cun l aiut di materiai nueves gëura portes nueves y ti pieta pusciblteies nueves ala generazion che vën do” à dit Florian Mussner. La prejentazion di materiai de scola ie unida fata dal ntendënt Roland Verra deberieda cun l’ispetëura Rosmarie Crazzolara y la cuordinadësses dl proiet.
I materiai nueves dl’abineda “Alfabetier” ie pensei per l mumënt plu delicat dl mparé la rujenedes, canche i sculeies vën metui a cunfront cun la rujeneda scrita. N gran aiut y vantaje iel per i sculeies sce i possa mparé i pustoms pensan te chëla rujeneda che ti sta plu a cuer. Per chësta rejon iel unì njenià na tabela di sonns cun simboi dl medemo sonn de scumenciamënt te cater rujenedes: ladin, talian, tudësch y nglëisc. Sun chësc prinzip iel nce uni laurà ora n alfabetier a mur, n alfabetier da mëter te fuia y de plu juesc sciche domino, memory, pluzzle y juesc cun i dadi. Na bela pert di materiai nueves possa unì adurvei te trëi rujenedes. Acioche i pitli sculeies ne feje nia cunfujion vëniel fat orden cun l aiut di culëures: vërt per l ladin, ghiel per l talian y cuecen per l tudësch. Nsci sciche l vën bele praticà tla scolines ladines.
L proiet Alfabetier ie unì coordinà da Veronica Rubatscher y Claudia Rubatscher, deberieda cun la cunsulënta spezialiseda prufessëura Lerida Cisotto. La ilustrazions ie unides fates da Barbara Mühlmann y l proiet grafich da Felix Ploner.
L material inuvatif ie frut dla culaburazion de na grupa de lëur cun de plu nsenianc. Tlo à laurà Michela Delazer, Marlis Goller, Rita Konrater, Agata Kostner, Savina Kostner, Irmgard Perathoner, Manuela Piccolruaz, Lara Pezzei, Cristina Rubatscher, Valeska Senoner, Angelina Sorà.
Nfurmazion sëuraprò nce sot a www.pedagogich.it.
Cuntenut dl “Alfabetier”
- 1. Alfabetier di sonns iniziai cun les chertes dles parores te trëi lingac
- 2. Alfabetier di sonns particolars
- 3. Tabela di pröms sonns te de plü lingac
- 4. Tabela di sonns particolars por todësch
- 5. Tabela di sonns particolars por talian/ladin
- 6. Chertes parora-dessëgn
- 7. ABC da gofa
- 8. Memory parora-dessëgn
- 9. Memory di sonns particolars
- 10. Chertes gran lëtres
- 11. Chertes pices lëtres
- 12. Domino sonn-dessëgn
- 13. Domino parora-dessëgn
- 14. Jüch di dasc
- 15. Bingo
- 16. Jüch dl’alćia
- 17. Chertes dles silbes
Cëla la fotos sun www.facebook.com/pages/Jonta-dla-Provinzia-de-Bulsan/175038282506579
usp
