Atualità

USP – Tl’Academia naziunela „Accademia dei Lincei“ a Roma iel n vënderdi unì presentà la CD dl vocabuler tudësch – ladin de Gherdëina dat ora dal Istitut Culturel Ladin „Micura de Rü“. Deberieda cun l assessëur ladin Florian Mussner, l presidënt dl Istitut Hugo Valentin y l diretëur Leander Moroder, fova nce la presidënta de unëur dla Union Generela di Ladins dla Dolomites Hilda Pizzinini y na lingia de prufessëures emeric dla cunesciuda università „Accademia dei Lincei" presënc tl Palazzo Corsini pra la presentazion.

USP - N vënderdi ai 12 de merz uniral presentà la CD nueva dl Vocabuler tudësch – ladin de Gherdëina tl’Academia naziunela dei Lincei a Roma. L sarà l prufessëur Walter Belardi y Marco Forni a presenté chësc strumënt de lëur nuef dat ora dal Istitut Culturel Ladin “Micurà de Rü”.

I prim mënsc dl ann drët suc y l instà lonch y dassënn ciaut à caraterisà l tëmp tl Südtirol ntan l ann 2003. Da jené nchin ala fin de auril ne al feter no pluet y no nevet, chësta suta à abù si cunseguenzes tl’agricoltura nce sce la situazion se à pona inò normalisà. L instà ie nce te gran pertes dla Talia y dl’Europa stat n instà da record. La temperatures autes cun de majeri temporai ie finedes via te n iede ala fin de agost. L autonn y la prima pert dl inviern fova do la rata tradiziunei cun vel majera jeta tla pertes a sud y sudovest. Bele de utober iel unì la nëif nchin ju tla valedes, ma pona iel inò unì plu ciaut.

Usp – L Guviern Provinziel à dat pro l Plann de cuntreda per l Chemun da S. Christina laurà ora da nuef. L raion de Pic devënta raion de defendura. Biotop nuef tl plann dat pro ie l Paluch da Stufan y l monumënt naturel di palusc dl Pra dl Mandl. L parch naturel Puez-Odles taca sën adum cun Resciesa. Sun Mont de Pana iel unì tëut ora vel cësa dal Plann de cuntreda.

Usp - L Guviern Provinziel à ncuei lunesc, 16 de fauré, numinà la Consulta Culturela per la grupa de rujeneda ladina metuda adum da sies persones.

Ast - La revista scientifica Ladinia ie inò tlo te n guant inovatif. No me l cialé ora, cun grafica nueva, ma nce n cont de direzion iel chësta ann velch da nuef. Do che dl dut. Lois Craffonara se ova cruzià per 25 ani che l vënie a se l dé chësc documënt scentifich sun cuestions defrëntes dl mond ladin ntëur l Sela, iel chëst iede stat n cumité scientifich a coordiné la publicazion. Ladinia XXVI2002/XXVII2003 ie unida presenteda n sada a Bulsan.

Usp – Danter i proiec che ie unic tëui tres dai diretëures de ufize pra l’ultima senteda dla Cumiscion de valutazion dl dann ambientel iel nce n proiet sun Mont de Sëuc y tl Chemun da La Val. Tramedoi proiec à dan fé cun resservares dal’ega.

L 14 de fauré ie l di de chëi che se à gën. Tl Südtirol se à ntan l ann 2002 maridà 2.000 pèr. Dal ann 2001 ie la cumpëida di pères che se à marida te dlieja mëndra permez a chëi che se marida te chemun. I mënsc che ie uni cris ora l plu suvënz per se maridé, fova ntan l ann 2002 l juni, mei y l setëmber. I trëi ponc essenziel per l ël y l’ëila ideela ie per tramedoi „cumprescion per me“, fedeltà assoluta“ y „tenerëza“.

OSP - L’Assessorat Provinzial por la cultura ladina organisëia cursc de ladin unitar dla Val Badia por ladins y nia-ladins. I cursc vëgn fać tla sënta dl Ofize cultura y scora ladina cun scomenciamënt da merz 2004 y la partezipaziun é debann. I cursc tl idiom de Gherdëna sarà da d’altonn.

Usp – Pra truep ncrëujes tla provinzia se à l rundel mustrà sciche soluzion adateda per fe jì inant l muvimënt sun streda. Purempò iel trueps che ne te nia ite la regules. „La Ripartizion provinziela dl servisc per la stredes à perchël metu sù sun duc i rundei plu mpurtanc tofles nueves“ spiega l assessëur ala stredes Florian Mussner.